Sabrana dela Milorada Ekmečića – 15 knjiga
Izdavačka kuća Pravoslavna reč je objavila kapitalan izdavački projekat: Sabrana dela akademika Milorada Ekmečića u 15 knjiga. Predgovor za Sabrana dela je napisao akademik Vasilije Krestić. Uređivački odbor, sastavljen od najeminentnijih istoričara i naučnih radnika pažljivo je pregledao svu pisanu dokumentaciju akademika Ekmečića, klasifikovao je po celinama i od nje su nastale nove, važne istorijske knjige.
Akademik Ekmečić je bio jedan od najvećih istoričara koje smo do sada imali, neumorni naučnik, posvećen sudbini svog naroda. Baveći se opštom i nacionalnom istorijom 19. i 20. veka osvetlio je, objasnio i neoborivo dokazao istorijske korene naše nacionalne sudbine.
Sabrana dela Milorada Ekmečića sadrže svu pisanu zaostavštinu uvaženog akademika: 15 knjiga, 11000 stranica, 18 kilograma štampanog materijala. Komplet se sastoji od knjiga koje su ranije objavljivane ali u njemu se nalaze i do sada neobjavljeni akademičevi naučni spisi:
- Ratni ciljevi Srbije
- Ustanak u Bosni 1875-1878
- Stvaranje Jugoslavije 1790-1918 /prva i druga knjiga/
- Dugo kretanje između klanja i oranja
- Radovi iz istorije BiH 19. veka
- Ogledi iz istorije
- Srbi na istorijskom raskršću
- Revolucija 1848. i Balkan
- Dijalog prošlosti i sadašnjosti
- Raznoliki istorijski spisi /5 knjiga/
Blistavo je delo, u svetu cenjenog profesora opšte istorije, akademika Ekmečića. Posebno ga je odlikovalo to što je bio podjednako dobar poznavalac i nacionalne i opšte istorije te je znalački povezivao pojave i zbivanja iz naše nacionalne prošlosti sa dešavanjima iz opšte istorije Evrope i sveta. Akademik Krestić, pišući predgovor, naglašava da je Milorad Ekmečić umeo da iščita određene dokaze i da ih originalno tumači.
Nikada u svojim tumačenjima nije zalutao u obilju faktografije, nije gubio iz vida glavnu istraživačku ideju, zlatnu nit istine za kojom je tragao. Nije izbegavao da iz prošlosti sagledava sadašnjost a iz sadašnjosti naslućuje budućnost. Jedna od ključnih tema njegovog naučnog interesovanja bilo je Istočno pitanje, odluke Berlinskog kongresa i politika velikih sila prema Balkanu kao i osnivanje nacionalnih država na Balkanu.
Ekmečić je tokom čitave svoje karijere pokušavao da razmrsi taj teško razmrsivi splet okolnosti koje su činile Istočno pitanje. U žiži njegovih istraživanja bili su jugoslovenska ideja i stvaranje Jugoslavije 1918. godine, a posebnu pažnju posvetio je izučavanju osnova autoritarnih režima u Evropi između dva svetska rata. Pisao je o Prvom srpskom ustanku, odnosima Austrije i Austrougarske prema Srbiji, odnosima Rusije i Srbije, Srba i SAD, Prvom svetskom ratu, položaju Srba u Jugoslaviji od 1918 do 1992. godine. Teme Ekmečićevih istraživanja bile su i uloga rimokatoličke političke ideologije i Vatikana prema Srbiji, klerikalizam kao novi poredak, odnos fašizma prema religiji, uloga islama u socijalnom i političkom razvoju Evrope…
Svaki Ekmečićev rad i svaka njegova knjiga daju nešto novo ili poznate činjenice tumače na originalan način.
